Manifeste affirmant le caractère un et divers de la langue d'Oc

Philippe Carcassés

/ #291

2012-10-03 14:59

A M. Gourgaud (seguida)
E per couteugna seu l'ourtougrafa, bous bau counta quicon que ba esclaira toutalamen ma pousicioun seu la questioun.
M'oupausère pa qu'eun cop a Gui Langlés a prepau de l'afa que seguis: lo cèucle oucitan setori bouguèt, fa ben eun quinzenat d'annadas, faide aficha dins la bila eun moulou de foutougrafias dau port, de las ajeustas, de la pèsca amé lo tèxte: "Sièn de Seta' (qu'es un estrach d'euna cansou 'sien de seta, sien de sent cla"). Mas aquo o volièn escriude en grafia classica, ce que dounaba: "siam de seta" (ambé l'assen sus lo a de siam). Sabès moun respècte per aquela grafia, mès aqui, diguère non. E prepausère, per eun cop, d'escriude aquo en founetica (es lou mot qu'abièu emplegat a l'epoca; bous councède ara mistralenc) es a dire: sièn de Seta. Espliquère que sabe ben qu'en anglés beatle se legis biteul, e qu'en francés oiseau se legis oazo, mes qu'om pot pa coumpara la situacioun d'aquelas lengas, espandidas, e que se podoun permetre euna ourtougrafa 'dificila'. L'oucitan, non. Anas esplicar a de mounde de Seta (oubriès, douquèrs, pescaides, e autres) que cau dire "sièn" aqui ont es escrich "siam". Abièu prebist que tou lou mounde anaba dire "siam", amé la counfusioun patoés-oucitan que risca d'entraina. Aquo manquèt pa: aquelas afichas an fouteut un pati tarrible, entre lous que disièn qu'aquo èra d'oucitan e noun de setoi, e lous que disièn qu'abièn counfundeut Seta amé Massilla. Dins aquel afa (que me coustèt un regret grandàs) causiguère l'impacte au detrimen de la rigou. Es belèu ce que dessepara lous partisans de la classica das partisans de la mistralenca.
En brèu, sabe m'adapta. Segon lou peublic bisat, bau millou, efectibament, escriude en 'founetica' (en mistralenc, d'acordi, es peu ezacte). Mas aquo me mena pas a nega l'eutilitat de la grafia classica quoura aqueste peublic es "au fiau" de sas règlas ! E es ce-mèmes quoura m'acare a euna centralizacioun essessiba de l'oucitan. Fau la part de la causas.
Me coumprenès, ara?